Вярхоўны Савет БССР, Вярхоўны Савет Беларускай ССР — у 1938—1990 гадах — вышэйшы орган дзяржаўнай улады БССР; у 1990—1991 гадах — увесь час дзеючы парламент.
Вярхоўны Савет БССР Вярхоўны Савет Беларускай ССР | |
---|---|
Тып | |
Тып | Савет |
Дзяржава | Беларуская ССР |
Гісторыя | |
Дата заснавання | 1938 |
Дата скасавання | 18 верасня 1991 |
Папярэднік | ЦВК БССР і Усебеларускі з'езд Саветаў |
Пераемнік | Вярхоўны Савет Рэспублікі Беларусь |
Структура | |
Членаў | Дынамічны склад (па норме: 1 дэпутат на 20 тысяч чалавек насельніцтва) (1938—1978) 485 (1978—1990) 360 (1990—1991) |
Апошнія выбары | 1990 |
Вярхоўны Савет БССР з 1938 года з’яўляўся правапераемнікам Цэнтральнага Выканаўчага Камітэта БССР. Першапачаткова абіраўся грамадзянамі БССР па выбарчых акругах тэрмінам на 4 года па норме адзін дэпутат на 20 тысяч насельніцтва. Канстытуцыя 1978 года зацвердзіла тэрмін паўнамоцтваў у 5 гадоў і фіксаваную колькасць дэпутатаў у 485 чалавек.
Гісторыя
Усяго было праведзена 12 выбарных скліканняў Вярхоўнага савета БССР.
- 1-е скліканне (1938—1947, спіс дэпутатаў)
Выбары прайшлі 26 чэрвеня 1938 года, дадатковыя выбары адбыліся пасля ўваходжання Заходняй Беларусі ў склад БССР пасля вераснёўскага паходу Чырвонай Арміі 1939 года.
- 2-е скліканне (1947—1951, спіс дэпутатаў)
Выбары прайшлі 9 лютага 1947 года. Першая сесія Вярхоўнага Савета БССР другога склікання, якая адбылася 12—14 сакавіка 1947 года, утварыла ўрад БССР у складзе 35 чалавек, Старшынёй Савета Міністраў БССР быў прызначаны П. К. Панамарэнка.
- 3-е скліканне (1951—1955, спіс дэпутатаў)
Выбары прайшлі 15 лютага 1951 года. 5 красавіка 1951 года на першай сесіі Вярхоўнага Савета БССР трэцяга склікання быў сфармаваны новы беларускі ўрад, Старшынёй Савета Міністраў БССР быў прызначаны А. Я. Кляшчоў (25 ліпеня 1953 года Старшынёй Савета Міністраў быў прызначаны К. Т. Мазураў).
- 4-е скліканне (1955—1959, спіс дэпутатаў)
Выбары прайшлі 27 лютага 1955 года. 30 сакавіка 1955 года Вярхоўны Савет БССР чацвёртага склікання сфармаваў новы склад беларускага ўрада, Старшынёй Савета Міністраў БССР быў прызначаны К. Т. Мазураў.
- 5-е скліканне (1959—1963, спіс дэпутатаў)
Выбары прайшлі 1 сакавіка 1959 года. 9 красавіка 1959 года на першай сесіі Вярхоўнага Савета БССР пятага склікання быў утвораны новы склад урада ў складзе 22 чалавек, Старшынёй Савета Міністраў БССР быў прызначаны Ц. Я. Кісялёў.
- 6-е скліканне (1963—1967, спіс дэпутатаў)
Выбары прайшлі 3 сакавіка 1963 года. 21 сакавіка 1963 года на першай сесіі Вярхоўнага Савета БССР шостага склікання быў сфармаваны новы склад беларускага ўрада, складаўся з 28 чалавек, Старшынёй Савета Міністраў БССР быў прызначаны Ц. Я. Кісялёў.
- 7-е скліканне (1967—1971, спіс дэпутатаў)
Выбары прайшлі 12 сакавіка 1967 года. 21 красавіка 1967 года сесія Вярхоўнага Савета БССР сёмага склікання сфармавала новы склад беларускага ўрада, Старшынёй Савета Міністраў БССР быў прызначаны Ц. Я. Кісялёў.
- 8-е скліканне (1971—1975, спіс дэпутатаў)
Выбары прайшлі 13 чэрвеня 1971 года. Першая сесія Вярхоўнага Савета БССР восьмага склікання 16 чэрвеня 1971 года сфармавала новы склад урада БССР, Старшынёй Савета Міністраў БССР быў прызначаны Ц. Я. Кісялёў.
- 9-е скліканне (1975—1980, спіс дэпутатаў)
Выбары прайшлі 15 чэрвеня 1975 года. 24 ліпеня 1975 года на першай сесіі Вярхоўнага Савета БССР дзявятага склікання быў утвораны новы склад урада БССР, Старшынёй Савета Міністраў БССР быў прызначаны Ц. Я. Кісялёў (11 снежня 1978 года Старшынёй Савета Міністраў быў прызначаны А. Н. Аксёнаў).
- 10-е скліканне (1980—1985, спіс дэпутатаў)
Выбары прайшлі 24 лютага 1980 года. 13 сакавіка 1980 года першая сесія Вярхоўнага Савета БССР дзясятага склікання ўтварыла новы склад урада БССР, Старшынёй Савета Міністраў БССР быў прызначаны А. Н. Аксёнаў.
- 11-е скліканне (1985—1990, спіс дэпутатаў)
Выбары прайшлі 24 лютага 1985 года. 28 сакавіка 1985 года на першай сесіі Вярхоўнага Савета БССР адзінаццатага склікання быў утвораны новы склад урада БССР, Старшынёй Савета Міністраў БССР быў прызначаны У. І. Бровікаў.
- 12-е скліканне (1990—1995, спіс дэпутатаў)
Выбары прайшлі 4 сакавіка 1990 года і сталі адзінымі выбарамі ў савецкай Беларусі, якія праводзіліся на альтэрнатыўнай аснове.
Старшыні Вярхоўнага Савета Беларускай ССР
- Надзея Рыгораўна Грэкава (25.07.1938 — 12.03.1947)
- Васіль Іванавіч Казлоў (12.03.1947 — 17.03.1948)
- Яўген Іосіфавіч Бугаёў (17.03.1948 — 14.04.1949)
- Іосіф Аляксандравіч Бельскі (14.04.1949 — 28.03.1955)
- Цімафей Сазонавіч Гарбуноў (28.03.1955 — 28.03.1963)
- Васіль Філімонавіч Шавура (28.03.1963 — 22.12.1965)
- Яўген Іванавіч Скурко (22.12.1965 — 15.07.1971)
- Іван Пятровіч Шамякін (15.07.1971 — 28.03.1985)
- Іван Якаўлевіч Навуменка (28.03.1985 — 15.05.1990)
Старшыні Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР
- Нічыпар Якаўлевіч Наталевіч (27.07.1938 — 17.03.1948)
- Васіль Іванавіч Казлоў (17.03.1948 — 2.12.1967)
- Фёдар Анісімавіч Сурганаў (в. а.) (2.12.1967 — 22.01.1968)
- Валянціна Аляксееўна Клачкова (в. а.) (2.12.1967 — 22.01.1968)
- Сяргей Восіпавіч Прытыцкі (22.01.1968 — 13.06.1971)
- Фёдар Анісімавіч Сурганаў (в. а.) (13.06.1971 — 16.07.1971)
- Іван Фролавіч Клімаў (в. а.) (13.06.1971 — 16.07.1971)
- Валянціна Аляксееўна Клачкова (в. а.) (13.06.1971 — 16.07.1971)
- Фёдар Анісімавіч Сурганаў (16.07.1971 — 26.12.1976)
- Уладзімір Елісеевіч Лабанок (в. а.) (27.12.1976 — 28.02.1977)
- Зінаіда Міхайлаўна Бычкоўская (в. а.) (27.12.1976 — 28.02.1977)
- Іван Яўцеевіч Палякоў (28.02.1977 — 29.11.1985)
- Георгій Станіслававіч Таразевіч (29.11.1985 — 28.07.1989)
- Мікалай Іванавіч Дземянцей (28.07.1989 — 15.05.1990)
Старшыні Вярхоўнага Савета Беларускай ССР у 1990—1991 гадах
- Мікалай Іванавіч Дземянцей (18.05.1990 — 25.08.1991)
- Станіслаў Станіслававіч Шушкевіч (25.08.1991 — 19.09.1991)
(да 26.01.1994 як Старшыня Вярхоўнага савета Рэспублікі Беларусь)
У маі 1990 года пасада Старшыні Прэзідыума Вярхоўнага Савета была скасавана, а яго функцыі перададзены Старшыні Вярхоўнага Савета БССР. Такім чынам, пры падобнай назве, пасада Старшыні Вярхоўнага савета БССР у 1990—1991 гадах па ролі і абавязках вельмі адрознівалася ад аднайменнай пасады да 1990 года.
Гл. таксама
- Вярхоўны Савет Рэспублікі Беларусь
Зноскі
- Канстытуцыя (ОЗ) БССР 1937 года
- Канстытуцыя (ОЗ) Беларускай ССР 1978 года са зменамі 1979—1989
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
Vyarhoyny Savet BSSR Vyarhoyny Savet Belaruskaj SSR u 1938 1990 gadah vyshejshy organ dzyarzhaynaj ulady BSSR u 1990 1991 gadah uves chas dzeyuchy parlament Vyarhoyny Savet BSSR Vyarhoyny Savet Belaruskaj SSRTypTyp SavetDzyarzhava Belaruskaya SSRGistoryyaData zasnavannya 1938Data skasavannya 18 verasnya 1991Papyarednik CVK BSSR i Usebelaruski z ezd SavetayPeraemnik Vyarhoyny Savet Respubliki BelarusStrukturaChlenay Dynamichny sklad pa norme 1 deputat na 20 tysyach chalavek naselnictva 1938 1978 485 1978 1990 360 1990 1991 Aposhniya vybary 1990 Vyarhoyny Savet BSSR z 1938 goda z yaylyaysya pravaperaemnikam Centralnaga Vykanaychaga Kamiteta BSSR Pershapachatkova abiraysya gramadzyanami BSSR pa vybarchyh akrugah terminam na 4 goda pa norme adzin deputat na 20 tysyach naselnictva Kanstytucyya 1978 goda zacverdzila termin paynamoctvay u 5 gadoy i fiksavanuyu kolkasc deputatay u 485 chalavek GistoryyaUsyago bylo pravedzena 12 vybarnyh sklikannyay Vyarhoynaga saveta BSSR 1 e sklikanne 1938 1947 spis deputatay Vybary prajshli 26 chervenya 1938 goda dadatkovyya vybary adbylisya paslya yvahodzhannya Zahodnyaj Belarusi y sklad BSSR paslya verasnyoyskaga pahodu Chyrvonaj Armii 1939 goda 2 e sklikanne 1947 1951 spis deputatay Vybary prajshli 9 lyutaga 1947 goda Pershaya sesiya Vyarhoynaga Saveta BSSR drugoga sklikannya yakaya adbylasya 12 14 sakavika 1947 goda utvaryla yrad BSSR u skladze 35 chalavek Starshynyoj Saveta Ministray BSSR byy pryznachany P K Panamarenka 3 e sklikanne 1951 1955 spis deputatay Vybary prajshli 15 lyutaga 1951 goda 5 krasavika 1951 goda na pershaj sesii Vyarhoynaga Saveta BSSR trecyaga sklikannya byy sfarmavany novy belaruski yrad Starshynyoj Saveta Ministray BSSR byy pryznachany A Ya Klyashchoy 25 lipenya 1953 goda Starshynyoj Saveta Ministray byy pryznachany K T Mazuray 4 e sklikanne 1955 1959 spis deputatay Vybary prajshli 27 lyutaga 1955 goda 30 sakavika 1955 goda Vyarhoyny Savet BSSR chacvyortaga sklikannya sfarmavay novy sklad belaruskaga yrada Starshynyoj Saveta Ministray BSSR byy pryznachany K T Mazuray 5 e sklikanne 1959 1963 spis deputatay Vybary prajshli 1 sakavika 1959 goda 9 krasavika 1959 goda na pershaj sesii Vyarhoynaga Saveta BSSR pyataga sklikannya byy utvorany novy sklad urada y skladze 22 chalavek Starshynyoj Saveta Ministray BSSR byy pryznachany C Ya Kisyalyoy 6 e sklikanne 1963 1967 spis deputatay Vybary prajshli 3 sakavika 1963 goda 21 sakavika 1963 goda na pershaj sesii Vyarhoynaga Saveta BSSR shostaga sklikannya byy sfarmavany novy sklad belaruskaga yrada skladaysya z 28 chalavek Starshynyoj Saveta Ministray BSSR byy pryznachany C Ya Kisyalyoy 7 e sklikanne 1967 1971 spis deputatay Vybary prajshli 12 sakavika 1967 goda 21 krasavika 1967 goda sesiya Vyarhoynaga Saveta BSSR syomaga sklikannya sfarmavala novy sklad belaruskaga yrada Starshynyoj Saveta Ministray BSSR byy pryznachany C Ya Kisyalyoy 8 e sklikanne 1971 1975 spis deputatay Vybary prajshli 13 chervenya 1971 goda Pershaya sesiya Vyarhoynaga Saveta BSSR vosmaga sklikannya 16 chervenya 1971 goda sfarmavala novy sklad urada BSSR Starshynyoj Saveta Ministray BSSR byy pryznachany C Ya Kisyalyoy 9 e sklikanne 1975 1980 spis deputatay Vybary prajshli 15 chervenya 1975 goda 24 lipenya 1975 goda na pershaj sesii Vyarhoynaga Saveta BSSR dzyavyataga sklikannya byy utvorany novy sklad urada BSSR Starshynyoj Saveta Ministray BSSR byy pryznachany C Ya Kisyalyoy 11 snezhnya 1978 goda Starshynyoj Saveta Ministray byy pryznachany A N Aksyonay 10 e sklikanne 1980 1985 spis deputatay Vybary prajshli 24 lyutaga 1980 goda 13 sakavika 1980 goda pershaya sesiya Vyarhoynaga Saveta BSSR dzyasyataga sklikannya ytvaryla novy sklad urada BSSR Starshynyoj Saveta Ministray BSSR byy pryznachany A N Aksyonay 11 e sklikanne 1985 1990 spis deputatay Vybary prajshli 24 lyutaga 1985 goda 28 sakavika 1985 goda na pershaj sesii Vyarhoynaga Saveta BSSR adzinaccataga sklikannya byy utvorany novy sklad urada BSSR Starshynyoj Saveta Ministray BSSR byy pryznachany U I Brovikay 12 e sklikanne 1990 1995 spis deputatay Vybary prajshli 4 sakavika 1990 goda i stali adzinymi vybarami y saveckaj Belarusi yakiya pravodzilisya na alternatyynaj asnove Starshyni Vyarhoynaga Saveta Belaruskaj SSRNadzeya Rygorayna Grekava 25 07 1938 12 03 1947 Vasil Ivanavich Kazloy 12 03 1947 17 03 1948 Yaygen Iosifavich Bugayoy 17 03 1948 14 04 1949 Iosif Alyaksandravich Belski 14 04 1949 28 03 1955 Cimafej Sazonavich Garbunoy 28 03 1955 28 03 1963 Vasil Filimonavich Shavura 28 03 1963 22 12 1965 Yaygen Ivanavich Skurko 22 12 1965 15 07 1971 Ivan Pyatrovich Shamyakin 15 07 1971 28 03 1985 Ivan Yakaylevich Navumenka 28 03 1985 15 05 1990 Starshyni Prezidyuma Vyarhoynaga Saveta Belaruskaj SSRNichypar Yakaylevich Natalevich 27 07 1938 17 03 1948 Vasil Ivanavich Kazloy 17 03 1948 2 12 1967 Fyodar Anisimavich Surganay v a 2 12 1967 22 01 1968 Valyancina Alyakseeyna Klachkova v a 2 12 1967 22 01 1968 Syargej Vosipavich Prytycki 22 01 1968 13 06 1971 Fyodar Anisimavich Surganay v a 13 06 1971 16 07 1971 Ivan Frolavich Klimay v a 13 06 1971 16 07 1971 Valyancina Alyakseeyna Klachkova v a 13 06 1971 16 07 1971 Fyodar Anisimavich Surganay 16 07 1971 26 12 1976 Uladzimir Eliseevich Labanok v a 27 12 1976 28 02 1977 Zinaida Mihajlayna Bychkoyskaya v a 27 12 1976 28 02 1977 Ivan Yayceevich Palyakoy 28 02 1977 29 11 1985 Georgij Stanislavavich Tarazevich 29 11 1985 28 07 1989 Mikalaj Ivanavich Dzemyancej 28 07 1989 15 05 1990 Starshyni Vyarhoynaga Saveta Belaruskaj SSR u 1990 1991 gadahMikalaj Ivanavich Dzemyancej 18 05 1990 25 08 1991 Stanislay Stanislavavich Shushkevich 25 08 1991 19 09 1991 da 26 01 1994 yak Starshynya Vyarhoynaga saveta Respubliki Belarus U mai 1990 goda pasada Starshyni Prezidyuma Vyarhoynaga Saveta byla skasavana a yago funkcyi peradadzeny Starshyni Vyarhoynaga Saveta BSSR Takim chynam pry padobnaj nazve pasada Starshyni Vyarhoynaga saveta BSSR u 1990 1991 gadah pa roli i abavyazkah velmi adroznivalasya ad adnajmennaj pasady da 1990 goda Gl taksamaVyarhoyny Savet Respubliki BelarusZnoskiKanstytucyya OZ BSSR 1937 goda Kanstytucyya OZ Belaruskaj SSR 1978 goda sa zmenami 1979 1989