Тысячагоддзе: | 3 тысячагоддзе |
---|---|
Стагоддзі: | |
Дзесяцігоддзі: | |
Гады: |
2009 год паводле тэм: |
З’явіліся · Зніклі · Нарадзіліся · Памерлі |
Культура і мастацтва |
Навука і тэхналогія |
Палітыка |
Падзеі
Студзень
- 1 студзеня:
- Славакія перайшла на еўра і стала 16-м членам еўразоны.
- Выхад перакладу на беларускую мову кнігі «Гары Потар і Прынц Паўкроўка» і кнігі «Казкі барда Бідля».
- 20 студзеня: Барак Абама ўступіў на пасаду Прэзідэнта ЗША.
- 27 студзеня: Памесным Саборам РПЦ мітрапаліт Кірыл абраны Патрыярхам Маскоўскім і ўсяе Русі.
Люты
- Першы выпуск біткойна.
Сакавік
- 6 сакавіка: Адбыўся запуск касмічнага тэлескопа «Кеплер», які прызначаны для пошуку экзапланет.
Красавік
- 1 красавіка: Албанія і Харватыя сталі членамі НАТА.
- 4 красавіка: Беларуская тэнісістка Вікторыя Азаранка стала пераможцай турніру WTA ў Маямі.
- 7 красавіка: Аператар мабільнай сувязі МТС дадаў у свае галасавыя аўтаінфарматары беларускую мову.
- 23 красавіка: Адкрыты помнік экіпажу самалёта «Ілья Мурамец-16» у Барунах.
Май
- 7 мая: У Празе адбыўся саміт краін-удзельніц новой праграмы Еўрасаюза «Усходняе партнёрства», з удзелам Азербайджана, Арменіі, Беларусі, Грузіі, Малдовы і Украіны.
- 16 мая: Аляксандр Рыбак стаў пераможцам конкурсу песні «Еўрабачанне-2009» у Маскве.
- 26 мая: Гарсавет Полацка прыняў рашэнне аб перайменаванні праспекту Карла Маркса ў праспект імя Францыска Скарыны.
Чэрвень
- 1 чэрвеня: Самалёт А-330 авіякампаніі Air France на шляху з Рыа-дэ-Жанейра ў Парыж пацярпеў катастрофу і ўпаў у Атлантычны акіян, на борце знаходзіліся 216 пасажыраў і 12 членаў экіпажу.
- 2 чэрвеня: Віцебская вобласць, апошняй з рэгіёнаў Беларусі, атрымала свой герб і сцяг.
Ліпень
- 19 ліпеня: У Мінску скончыўся V з’езд Згуртавання беларусаў свету «Бацькаўшчына».
- 24 ліпеня: У выніку ліўню часткова затоплены мінскія вуліцы.
Жнівень
- 16 жніўня: Усэйн Болт устанавіў сусветны рэкорд у бегу на 100 метраў роўны 9,58 сек.
- 17 жніўня: Колькасць артыкулаў у Англійскай Вікіпедыі дасягнула 3 мільёнаў.
Верасень
- 1 верасня: Спыніла сваё існаванне Беларуская служба «Радыё Швецыя».
- 6 верасня: У Дзень беларускай пісьменнасці ў Смаргоні адкрыты помнік Францішку Багушэвічу.
- 27 верасня: Адбыліся 17-я, чарговыя, парламенцкія выбары ў Германіі.
- 28 верасня: Акцыя пртэсту апазіцыі на стадыёне ў Конакры (Гвінея) падаўлена вайскоўцамі.
Кастрычнік
- 14 кастрычніка: Пачаўся перапіс насельніцтва Беларусі (скончыўся 24 кастрычніка).
- 18 кастрычніка: Уладзімір Самсонаў у трэці раз выйграў Кубак свету па настольным тэнісе.
- 26 кастрычніка: Катастрофа BAe-125 пад Мінскам прывяла да гібелі экіпажа самалёта і пасажыраў.
- 31 кастрычніка: Здарылася катастрофа PZL «Kania» пад Высокім, паблізу беларуска-польскай мяжы, загінулі польскія вайскоўцы, што былі на борце верталёта.
Лістапад
- 19 лістапада: Херман ван Рампёй абраны першым пастаянным старшынём Еўрапейскага савета («прэзідэнтам ЕС»).
Снежань
- 10 снежня: У Лондане адбылася прэм’ера фільма «Аватар».
- 21 снежня: Ліанель Месі атрымаў «Брыльянтавы мяч» як лепшы футбаліст года па версіі FIFA.
- Па выніках года Кітай пераўзышоў Японію па валавым аб’ёме прамысловай вытворчасці і выйшаў на другое месца ў свеце. Першае месца займаюць ЗША (19 %), доля Кітая ўзрасла да 15,6 %, доля Японіі склала 15,4 %. Разам тры краіны забяспечваюць роўна палову сусветнай прамысловай вытворчасці (даныя ЮНІДА).
Нарадзіліся
Памерлі
- 13 лютага: Валянцін Тарас, беларускі паэт, крытык і перакладчык (нар. 9.2.1930)
- 2 сакавіка: Жуан Бернарду Віейра, прэзідэнт Гвінеі-Бісау
- 7 сакавіка: Ян Арлазораў, расійскі тэатральны і эстрадны акцёр (нар. 26.8.1947)
- 2 мая: Фёдар Шмакаў, беларускі акцёр, рэжысёр (нар. 1.3(16.2).1917)
- 6 мая: Валянцін Варэннікаў, савецкі военачальнік, расійскі палітычны дзеяч (нар. 15.12.1923)
- 19 мая: Роберт Ферчгат, амерыканскі біяхімік, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіялогіі і медыцыне (1998) (нар. 4.6.1916)
- 20 мая: Алег Янкоўскі, савецкі, расійскі акцёр тэатру і кіно, рэжысёр (нар. 23.2.1944)
- 27 мая: Клайв Грэнджэр, брытанскі эканаміст, Нобелеўскі лаўрэат па эканоміцы (2003)
- 6 чэрвеня: Жан Дасэ, французскі імунолаг, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіялогіі і медыцыне (1980) (нар.19.10.1916)
- 19 чэрвеня: Сапармурат Авезбердыеў, туркменскі паэт, перакладчык і журналіст (нар. 21.2.1939)
- 25 чэрвеня: Майкл Джэксан, амерыканскі спявак, танцор, аўтар песень (нар. 29.8.1958)
- 25 чэрвеня: Зінаіда Стагурская, беларуская велагоншчыца (нар. 9.2.1971)
- 1 ліпеня: Людміла Зыкіна, руская спявачка (нар. 10.6.1929)
- 6 ліпеня: Васіль Аксёнаў, савецкі, амерыканскі і расійскі пісьменнік, сцэнарыст, кінадраматург (нар. 20.8.1932)
- 6 ліпеня: Роберт Стрэйндж Макнамара, 7-ы міністр абароны ЗША
- 17 ліпеня: Лешак Калакоўскі, польскі філосаф (нар. 1927)
- 17 ліпеня: Уолтэр Кронкайт, амерыканскі журналіст, тэлевядучы (нар. 4.11.1916)
- 30 ліпеня: Юрый Курненін, беларускі футбаліст і трэнер (нар. 14.6.1954)
- 20 жніўня: Сямён Фарада, савецкі і расійскі акцёр тэатра і кіно (нар. 31.12.1933)
- 27 жніўня: Сяргей Міхалкоў, пісьменнік, паэт, драматург, аўтар тэксту двух гімнаў Савецкага Саюза і гімна Расійскай Федэрацыі (нар. 28.2(13.3).1913)
- 14 верасня: Патрык Суэйзі, амерыканскі кінаакцёр (нар. 18.8.1952)
- 27 верасня: Іван Дыхавічны, савецкі і расійскі кінарэжысёр і сцэнарыст (нар. 16.10.1947)
- 1 кастрычніка: Альгерд Невяроўскі, беларускі журналіст (нар. 19.8.1969)
- 2 кастрычніка: Марэк Эдэльман, польскі палітычны і грамадскі дзеяч яўрэйскага паходжання, кіраўнік паўстання ў Варшаўскім гета (нар. 1919)
- 30 кастрычніка: Клод Леві-Строс, французскі антраполаг, этнолаг (нар. 28.11.1908)
- 6 лістапада: Атамар Крэйча, чэшскі акцёр і рэжысёр
- 8 лістапада: Віталь Гінзбург, савецкі і расійскі фізік-тэарэтык (нар. 4.10.1916)
- 10 лістапада: Роберт Энке, нямецкі футбаліст (нар. 24.8.1977)
- 20 лістапада: Раман Трахтэнберг, расійскі шоумен, тэле- і радыёвядучы, акцёр, пісьменнік (нар. 28.9.1968)
- 4 снежня: Вячаслаў Ціханаў, савецкі і расійскі акцёр (нар. 8.2.1928)
- 6 снежня: Рупрэхт Гейгер, нямецкі скульптар, мастак-абстрацыяніст
- 13 снежня: Пол Энтані Самуэльсан, амерыканскі эканаміст, лаўрэат Нобелеўскай прэміі (нар. 15.5.1915)
- 16 снежня: Ягор Гайдар, расійскі дзяржаўны і палітычны дзеяч, эканаміст (нар. 19.3.1956)
- 20 снежня: Брытані Мёрфі, амерыканская актрыса і спявачка (нар. 10.11.1977)
- 20 снежня: Вера Рыч, англійская паэтэса і перакладчыца, сябра ЗБВБ (нар. 24.4.1936)
- 21 снежня: Эдвін Крэбс, амерыканскі біяхімік, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіялогіі і медыцыне (1992) (нар. 6.6.1918)
- 26 снежня: Іў Рашэ, французскі прадпрымальнік, заснавальнік карпарацыі Yves Rocher (нар. 7.4.1930)
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
Tysyachagoddze 3 tysyachagoddzeStagoddzi XX stagoddze XXI stagoddze XXII stagoddzeDzesyacigoddzi 1980 ya 1990 ya 2000 ya 2010 ya 2020 yaGady 2006 2007 2008 2009 2010 2011 20122009 god pavodle tem Z yavilisya Znikli Naradzilisya PamerliKultura i mastactvaNavuka i tehnalogiyaPalitykaPadzeiStudzen Rasshyrenne Eyrazony Barak Abama ystupae na pasadu Prezidenta ZShA 1 studzenya Slavakiya perajshla na eyra i stala 16 m chlenam eyrazony Vyhad perakladu na belaruskuyu movu knigi Gary Potar i Prync Paykroyka i knigi Kazki barda Bidlya 20 studzenya Barak Abama ystupiy na pasadu Prezidenta ZShA 27 studzenya Pamesnym Saboram RPC mitrapalit Kiryl abrany Patryyarham Maskoyskim i ysyae Rusi Lyuty Pershy vypusk bitkojna Sakavik 6 sakavika Adbyysya zapusk kasmichnaga teleskopa Kepler yaki pryznachany dlya poshuku ekzaplanet Krasavik 1 krasavika Albaniya i Harvatyya stali chlenami NATA 4 krasavika Belaruskaya tenisistka Viktoryya Azaranka stala peramozhcaj turniru WTA y Mayami 7 krasavika Aperatar mabilnaj suvyazi MTS daday u svae galasavyya aytainfarmatary belaruskuyu movu 23 krasavika Adkryty pomnik ekipazhu samalyota Ilya Muramec 16 u Barunah Maj 7 maya U Praze adbyysya samit krain udzelnic novoj pragramy Eyrasayuza Ushodnyae partnyorstva z udzelam Azerbajdzhana Armenii Belarusi Gruzii Maldovy i Ukrainy 16 maya Alyaksandr Rybak stay peramozhcam konkursu pesni Eyrabachanne 2009 u Maskve 26 maya Garsavet Polacka prynyay rashenne ab perajmenavanni praspektu Karla Marksa y praspekt imya Francyska Skaryny Cherven 1 chervenya Samalyot A 330 aviyakampanii Air France na shlyahu z Rya de Zhanejra y Paryzh pacyarpey katastrofu i ypay u Atlantychny akiyan na borce znahodzilisya 216 pasazhyray i 12 chlenay ekipazhu 2 chervenya Vicebskaya voblasc aposhnyaj z regiyonay Belarusi atrymala svoj gerb i scyag Lipen V z ezd Zgurtavannya belarusay svetu Backayshchyna y Minsku 19 lipenya U Minsku skonchyysya V z ezd Zgurtavannya belarusay svetu Backayshchyna 24 lipenya U vyniku liynyu chastkova zatopleny minskiya vulicy Zhniven Usejn Bolt na Chempiyanace svetu pa lyogkaj atletycy y Berline 16 zhniynya Usejn Bolt ustanaviy susvetny rekord u begu na 100 metray royny 9 58 sek 17 zhniynya Kolkasc artykulay u Anglijskaj Vikipedyi dasyagnula 3 milyonay Verasen 1 verasnya Spynila svayo isnavanne Belaruskaya sluzhba Radyyo Shvecyya 6 verasnya U Dzen belaruskaj pismennasci y Smargoni adkryty pomnik Francishku Bagushevichu 27 verasnya Adbylisya 17 ya chargovyya parlamenckiya vybary y Germanii 28 verasnya Akcyya prtestu apazicyi na stadyyone y Konakry Gvineya padaylena vajskoycami Kastrychnik 14 kastrychnika Pachaysya perapis naselnictva Belarusi skonchyysya 24 kastrychnika 18 kastrychnika Uladzimir Samsonay u treci raz vyjgray Kubak svetu pa nastolnym tenise 26 kastrychnika Katastrofa BAe 125 pad Minskam pryvyala da gibeli ekipazha samalyota i pasazhyray 31 kastrychnika Zdarylasya katastrofa PZL Kania pad Vysokim pablizu belaruska polskaj myazhy zaginuli polskiya vajskoycy shto byli na borce vertalyota Listapad 19 listapada Herman van Rampyoj abrany pershym pastayannym starshynyom Eyrapejskaga saveta prezidentam ES Snezhan 10 snezhnya U Londane adbylasya prem era filma Avatar 21 snezhnya Lianel Mesi atrymay Brylyantavy myach yak lepshy futbalist goda pa versii FIFA Pa vynikah goda Kitaj perayzyshoy Yaponiyu pa valavym ab yome pramyslovaj vytvorchasci i vyjshay na drugoe mesca y svece Pershae mesca zajmayuc ZShA 19 dolya Kitaya yzrasla da 15 6 dolya Yaponii sklala 15 4 Razam try krainy zabyaspechvayuc royna palovu susvetnaj pramyslovaj vytvorchasci danyya YuNIDA NaradzilisyaPamerliAsnoyny artykul Spis pamerlyh u 2009 godze 13 lyutaga Valyancin Taras belaruski paet krytyk i perakladchyk nar 9 2 1930 2 sakavika Zhuan Bernardu Viejra prezident Gvinei Bisau 7 sakavika Yan Arlazoray rasijski teatralny i estradny akcyor nar 26 8 1947 2 maya Fyodar Shmakay belaruski akcyor rezhysyor nar 1 3 16 2 1917 6 maya Valyancin Varennikay savecki voenachalnik rasijski palitychny dzeyach nar 15 12 1923 19 maya Robert Ferchgat amerykanski biyahimik layreat Nobeleyskaj premii pa fiziyalogii i medycyne 1998 nar 4 6 1916 20 maya Aleg Yankoyski savecki rasijski akcyor teatru i kino rezhysyor nar 23 2 1944 27 maya Klajv Grendzher brytanski ekanamist Nobeleyski layreat pa ekanomicy 2003 6 chervenya Zhan Dase francuzski imunolag layreat Nobeleyskaj premii pa fiziyalogii i medycyne 1980 nar 19 10 1916 19 chervenya Saparmurat Avezberdyey turkmenski paet perakladchyk i zhurnalist nar 21 2 1939 25 chervenya Majkl Dzheksan amerykanski spyavak tancor aytar pesen nar 29 8 1958 25 chervenya Zinaida Stagurskaya belaruskaya velagonshchyca nar 9 2 1971 1 lipenya Lyudmila Zykina ruskaya spyavachka nar 10 6 1929 6 lipenya Vasil Aksyonay savecki amerykanski i rasijski pismennik scenaryst kinadramaturg nar 20 8 1932 6 lipenya Robert Strejndzh Maknamara 7 y ministr abarony ZShA 17 lipenya Leshak Kalakoyski polski filosaf nar 1927 17 lipenya Uolter Kronkajt amerykanski zhurnalist televyaduchy nar 4 11 1916 30 lipenya Yuryj Kurnenin belaruski futbalist i trener nar 14 6 1954 20 zhniynya Syamyon Farada savecki i rasijski akcyor teatra i kino nar 31 12 1933 27 zhniynya Syargej Mihalkoy pismennik paet dramaturg aytar tekstu dvuh gimnay Saveckaga Sayuza i gimna Rasijskaj Federacyi nar 28 2 13 3 1913 14 verasnya Patryk Suejzi amerykanski kinaakcyor nar 18 8 1952 27 verasnya Ivan Dyhavichny savecki i rasijski kinarezhysyor i scenaryst nar 16 10 1947 1 kastrychnika Algerd Nevyaroyski belaruski zhurnalist nar 19 8 1969 2 kastrychnika Marek Edelman polski palitychny i gramadski dzeyach yayrejskaga pahodzhannya kiraynik paystannya y Varshayskim geta nar 1919 30 kastrychnika Klod Levi Stros francuzski antrapolag etnolag nar 28 11 1908 6 listapada Atamar Krejcha cheshski akcyor i rezhysyor 8 listapada Vital Ginzburg savecki i rasijski fizik tearetyk nar 4 10 1916 10 listapada Robert Enke nyamecki futbalist nar 24 8 1977 20 listapada Raman Trahtenberg rasijski shoumen tele i radyyovyaduchy akcyor pismennik nar 28 9 1968 4 snezhnya Vyachaslay Cihanay savecki i rasijski akcyor nar 8 2 1928 6 snezhnya Rupreht Gejger nyamecki skulptar mastak abstracyyanist 13 snezhnya Pol Entani Samuelsan amerykanski ekanamist layreat Nobeleyskaj premii nar 15 5 1915 16 snezhnya Yagor Gajdar rasijski dzyarzhayny i palitychny dzeyach ekanamist nar 19 3 1956 20 snezhnya Brytani Myorfi amerykanskaya aktrysa i spyavachka nar 10 11 1977 20 snezhnya Vera Rych anglijskaya paetesa i perakladchyca syabra ZBVB nar 24 4 1936 21 snezhnya Edvin Krebs amerykanski biyahimik layreat Nobeleyskaj premii pa fiziyalogii i medycyne 1992 nar 6 6 1918 26 snezhnya Iy Rashe francuzski pradprymalnik zasnavalnik karparacyi Yves Rocher nar 7 4 1930