Амерыканскі долар, долар ЗША (: USD) — афіцыйная валюта Злучаных Штатаў Амерыкі. Звычайна ён таксама абрывіяруецца знакамітым значком $, альбо US$, каб адрозніць ад іншых валют з назваю «долар». Амерыканскі долар дзеліцца на 100 цэнтаў (скарачэнне — ¢). У абароце ёсць манеты наміналам у 1, 5, 10, 25 і 50 цэнтаў і 1 долар, а таксама банкноты наміналам у 1, 2, 5, 10, 20, 50 і 100 долараў.
Долар ЗША | |||
---|---|---|---|
англ.: United States dollar | |||
| |||
Коды і сімвалы | |||
Коды ISO 4217 | USD | ||
$ | |||
$ | |||
Тэрыторыя абарачэння | |||
ЗША | |||
Уведзена | 1792 | ||
Валюта-папярэднік | эквадорскі сукрэ, Delaware pound[d], New Hampshire pound[d], New Jersey pound[d], South Carolina pound[d], Rhode Island pound[d] і North Carolina pound[d] | ||
Эмісія і выраб монет і банкнот | |||
Эмісійны цэнтр (рэгулятар) | Федэральная рэзервовая сістэма ЗША[d] | ||
Вытворца банкнот | Bureau of Engraving and Printing[d] | ||
1 USD | 1 USD | ||
1 EUR | 1,109 USD | ||
1 RUB | 0,01097 USD | ||
1 GBP | 1,317 USD | ||
1 JPY | 0,006908 USD | ||
1 BYN | 0,3074 USD | ||
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
На сённяшні дзень долар ЗША — найбольш распаўсюджаная валюта ў сусветнай эканоміцы. У некаторых краінах долар уведзены ў якасці афіцыйнай валюты, амаль усе ўрады захоўваюць частку ці ўсе золатавалютныя рэзервы ў амерыканскіх доларах. На 2005 год у свеце ў звароце было 760 мільярдаў долараў, з якіх толькі адна траціна прыходзілася на Злучаныя Штаты Амерыкі. За дзесяць год з 1995 г. гэтая лічба вырасла ўдвая.
Гісторыя
Назва долара ЗША паходзіць ад іспанскай срэбнай манеты ў 8 рэалаў, што важыла адну ўнцыю. Манета была вельмі папулярнай сярод амерыканскіх каланістаў, якія называлі яе «іспанскім доларам», назва якога пайшла ад нямецкай манеты падобнага памеру і вагі — талера.
З 1775 у амерыканскіх штатах пачала выпускацца «кантынентальная валюта», дэнамінаваная ў «іспанскіх доларах» і ў валютах асобных штатаў. Кантынентальны долар цярпеў моцную інфляцыю і быў заменены на срэбраны долар па курсе 1 срэбраны долар = 1000 кантынентальных долараў.
Долар быў абвешчаны афіцыйнай валютай Амерыкі Кангрэсам канфедэрацыі Злучаных Штатаў 6 ліпеня 1785 г. Першыя доларавыя манеты былі выпушчаныя Манетным дваром ЗША пасля вайны за незалежнасць. Пэўны час іспанскія і амерыканскія срэбраныя долары хадзілі паралельна ў краіне.
Пасля Першай і Другой Сусветных войнаў ЗША ператварыліся ў вядучую эканоміку свету. Адпаведна, амерыканскі долар здабыў сваю сучасную вагу ў якасці сусветнай валюты.
Міжнародная роля долара
Некаторыя краіны добраахвотна перайшлі на амерыканскі долар у якасці афіцыйнай валюты. Такі працэс завецца . Гэтыя краіны:
- Эквадор (2000),
- Сальвадор (2001),
- Усходні Тымор (2000).
Таксама ў якасці нацыянальнай валюты амерыканскі долар мае хаджэнне ў былых амерыканскіх пратэктаратах у Ціхім акіяне, якія не сталі ўводзіць уласныя нацыянальныя валюты пасля атрымання незалежнасці:
- Палаў,
- Федэратыўныя Штаты Мікранезіі,
- Маршалавы Астравы.
Панама таксама выкарыстоўвае долар ЗША з 1904, хаця мае і ўласную валюту.
Дзве брытанскія залежныя тэрыторыі таксама выкарыстоўваюць амерыканскі долар:
- Брытанскія Віргінскія астравы (з 1959),
- Цёркс і Кайкас (1973).
Валюты некаторых краін прывязаныя да долара ЗША па пэўным курсе:
Аргенціна ўжывала фіксаваны абменны курс да долара як 1:1 з 1991 па 2002 гг.
Да амерыканскага долару быў з 1983 прымацаваны курс Ганконгскага долара як HK$7.8/USD. Курс , валюты Макао, быў прымацаваны да курсу Ганг-Конскага долара як MOP1.03/HKD, і такім чынам праз яго пасрэдніцтва таксама быў прымацаваны да долара ЗША.
Валюты некаторых краін Персідскага заліву, як Саудаўскай Аравіі і Кувейта, прымацаваныя да далара з той прычыны, што долар пераважна выкарыстоўваецца ў міжнародным гандлі нафтай.
Кітайскі нефармальна быў прымацаваны да долара ў сярэдзіне 1990-х гадоў па курсе Y8.28/USD. Аналагічна, Малайзія прымацавала свой да долара па курсе RM3.8/USD in 1997. 21 ліпеня 2005 г. абедзве краіны змянілі прывязку да долара прывязкаю да кошыка валют.
Гл. таксама
- 2 долары ЗША
- Дэдаларызацыя
Спасылкі
- На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Долар ЗША
- Федэральная рэзервная сістэма — Цэнтральны банк Злучаных Штатаў
- Манетны двор Злучаных Штатаў Амерыкі
- Бюро гравіроўкі і друку ЗША
- Цікавыя долар. Галерэя банкнот Архівавана 20 жніўня 2011.
- Долар ЗША (Банкноты) (англ.) (ням.)
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
Amerykanski dolar dolar ZShA USD aficyjnaya valyuta Zluchanyh Shtatay Ameryki Zvychajna yon taksama abryviyaruecca znakamitym znachkom albo US kab adroznic ad inshyh valyut z nazvayu dolar Amerykanski dolar dzelicca na 100 centay skarachenne U abaroce yosc manety naminalam u 1 5 10 25 i 50 centay i 1 dolar a taksama banknoty naminalam u 1 2 5 10 20 50 i 100 dolaray Dolar ZShAangl United States dollarKupyura naminalam 1 dolar ZShAKody i simvalyKody ISO 4217 USD Terytoryya abarachennyaZShAUvedzena 1792Valyuta papyarednik ekvadorski sukre Delaware pound d New Hampshire pound d New Jersey pound d South Carolina pound d Rhode Island pound d i North Carolina pound d Emisiya i vyrab monet i banknotEmisijny centr regulyatar Federalnaya rezervovaya sistema ZShA d Vytvorca banknot Bureau of Engraving and Printing d 1 USD 1 USD1 EUR 1 109 USD1 RUB 0 01097 USD1 GBP 1 317 USD1 JPY 0 006908 USD1 BYN 0 3074 USD Medyyafajly na Vikishovishchy Na syonnyashni dzen dolar ZShA najbolsh raspaysyudzhanaya valyuta y susvetnaj ekanomicy U nekatoryh krainah dolar uvedzeny y yakasci aficyjnaj valyuty amal use yrady zahoyvayuc chastku ci yse zolatavalyutnyya rezervy y amerykanskih dolarah Na 2005 god u svece y zvaroce bylo 760 milyarday dolaray z yakih tolki adna tracina pryhodzilasya na Zluchanyya Shtaty Ameryki Za dzesyac god z 1995 g getaya lichba vyrasla ydvaya GistoryyaNazva dolara ZShA pahodzic ad ispanskaj srebnaj manety y 8 realay shto vazhyla adnu yncyyu Maneta byla velmi papulyarnaj syarod amerykanskih kalanistay yakiya nazyvali yae ispanskim dolaram nazva yakoga pajshla ad nyameckaj manety padobnaga pameru i vagi talera Z 1775 u amerykanskih shtatah pachala vypuskacca kantynentalnaya valyuta denaminavanaya y ispanskih dolarah i y valyutah asobnyh shtatay Kantynentalny dolar cyarpey mocnuyu inflyacyyu i byy zameneny na srebrany dolar pa kurse 1 srebrany dolar 1000 kantynentalnyh dolaray Dolar byy abveshchany aficyjnaj valyutaj Ameryki Kangresam kanfederacyi Zluchanyh Shtatay 6 lipenya 1785 g Pershyya dolaravyya manety byli vypushchanyya Manetnym dvarom ZShA paslya vajny za nezalezhnasc Peyny chas ispanskiya i amerykanskiya srebranyya dolary hadzili paralelna y kraine Paslya Pershaj i Drugoj Susvetnyh vojnay ZShA peratvarylisya y vyaduchuyu ekanomiku svetu Adpavedna amerykanski dolar zdabyy svayu suchasnuyu vagu y yakasci susvetnaj valyuty Mizhnarodnaya rolya dolaraNekatoryya krainy dobraahvotna perajshli na amerykanski dolar u yakasci aficyjnaj valyuty Taki praces zavecca Getyya krainy Ekvador 2000 Salvador 2001 Ushodni Tymor 2000 Taksama y yakasci nacyyanalnaj valyuty amerykanski dolar mae hadzhenne y bylyh amerykanskih pratektaratah u Cihim akiyane yakiya ne stali yvodzic ulasnyya nacyyanalnyya valyuty paslya atrymannya nezalezhnasci Palay Federatyynyya Shtaty Mikranezii Marshalavy Astravy Panama taksama vykarystoyvae dolar ZShA z 1904 hacya mae i ylasnuyu valyutu Dzve brytanskiya zalezhnyya terytoryi taksama vykarystoyvayuc amerykanski dolar Brytanskiya Virginskiya astravy z 1959 Cyorks i Kajkas 1973 Valyuty nekatoryh krain pryvyazanyya da dolara ZShA pa peynym kurse Bermudy 1 1 Bagamy 1 1 Panama 1 1 Barbadas 2 1 Beliz 2 1 Livan 1 1500 Argencina yzhyvala fiksavany abmenny kurs da dolara yak 1 1 z 1991 pa 2002 gg Da amerykanskaga dolaru byy z 1983 prymacavany kurs Gankongskaga dolara yak HK 7 8 USD Kurs valyuty Makao byy prymacavany da kursu Gang Konskaga dolara yak MOP1 03 HKD i takim chynam praz yago pasrednictva taksama byy prymacavany da dolara ZShA Valyuty nekatoryh krain Persidskaga zalivu yak Saudayskaj Aravii i Kuvejta prymacavanyya da dalara z toj prychyny shto dolar peravazhna vykarystoyvaecca y mizhnarodnym gandli naftaj Kitajski nefarmalna byy prymacavany da dolara y syaredzine 1990 h gadoy pa kurse Y8 28 USD Analagichna Malajziya prymacavala svoj da dolara pa kurse RM3 8 USD in 1997 21 lipenya 2005 g abedzve krainy zmyanili pryvyazku da dolara pryvyazkayu da koshyka valyut Gl taksama2 dolary ZShA DedalaryzacyyaSpasylkiNa Vikishovishchy yosc medyyafajly pa teme Dolar ZShA Federalnaya rezervnaya sistema Centralny bank Zluchanyh Shtatay Manetny dvor Zluchanyh Shtatay Ameryki Byuro graviroyki i druku ZShA Cikavyya dolar Galereya banknot Arhivavana 20 zhniynya 2011 Dolar ZShA Banknoty angl nyam